RG#3. Khuyến khích khả năng thiên bẩm của riêng con
Mấu chốt ở đây là không có hai đứa trẻ nào giống hệt nhau cả.
Sự khích lệ và giúp đỡ từ cha mẹ sẽ thúc đẩy bản chất kiên cường và sự tự chấp nhận tồn tại trong một đứa trẻ. Điều này giúp cha mẹ và con vượt qua thời điểm gian nan bằng cách trân trọng những điều tích cực.
Cho dù hai đứa trẻ sinh đôi cùng trứng sinh ra đã là cá thể. Nhiều người không biết rằng dù là sinh đôi cùng trứng cũng không có dấu vân tay giống hệt nhau. Điều này hẳn phải liên quan đến thứ mà ta gọi là kiểu gen (cấu trúc di truyền) và kiểu hình (kết quả của sự liên kết giữa một cá nhân và môi trường của họ).
Vì vậy, mặc dù hai đứa trẻ sinh đôi ban đầu có cùng gen di truyền, nhưng trong quá trình mang thai, mỗi đứa trẻ sẽ tương tác tương đối khác nhau với môi trường. Điều này là bởi tư thế của chúng trong bụng mẹ, bởi dinh dưỡng, tốc độ tăng trưởng của các ngón tay và các yếu tố khác.
Mấu chốt ở đây là không có hai đứa trẻ nào giống hệt nhau cả.
Và cho dù chúng có một vài hay nhiều sự tương đồng với cha mẹ, anh chị em và họ hàng thì chúng cũng có nét tính cách độc đáo ngay từ đầu và sẽ tiếp tục đổi khác nhiều hơn khi trưởng thành và phát triển.
Mình thích nhìn mỗi đứa trẻ như một món quà độc đáo, không chỉ với cha mẹ và gia đình của chúng, mà với cả thế giới này. Từ khi con ra đời, cha mẹ tiếp tục khám phá nhiều hơn nữa về tài năng, sở thích, sở ghét, óc hài hước, trí sáng tạo, ước mơ, nỗi sợ, khao khát và tính cách độc đáo của con.
Những nhà nghiên cứu về sự phát triển của trẻ em, từng làm việc với trẻ nhỏ và thanh thiếu niên hiểu rằng sự phát triển là kết quả của bẩm sinh lẫn nuôi dưỡng. Mặc dù một đứa trẻ có thể giỏi giang theo rất nhiều cách, nhưng chính sự khích lệ, động viên từ cha mẹ và người khác trong môi trường của chúng sẽ gia tăng xu hướng trẻ tham gia vào những hoạt động giúp chúng phát triển những khả năng đó.
Không may, một vài phụ huynh có quan niệm định sẵn về cách con họ sẽ lớn lên. Có thể họ hình dung chúng trở thành một vận động viên, một nhà lãnh đạo, một nghệ sĩ giải trí hay một chuyên gia trong lĩnh vực cụ thể nào đó. Cha mẹ cũng muốn con mình là người dễ gần, thân thiện, hợp tác, học nhanh, năng động, tò mò và có rất nhiều tố chất đáng mong đợi khác.
Một số phụ huynh thể hiện sự thất vọng khi con cái không đáp ứng nổi kỳ vọng của họ. Khi cha mẹ phản hồi theo cách đó, kết quả thường nhận được là một đứa trẻ dễ nản lòng, tuyệt vọng, đáp lại họ bằng nhiều cách khác nhau như sự lo âu, thiếu tự trọng, thiếu tự tin, hay bằng hành vi chống đối, không vâng lời.
Một chướng ngại khác đối với một mối quan hệ cha mẹ – con cái đó là khi đứa trẻ bị khuyết tật phát triển, như khuyết tật học tập, ADHD (rối loạn tăng động giảm chú ý), tự kỷ, chậm phát triển ngôn ngữ nói, hay một tình trạng y tế như hen suyễn, tiểu đường hoặc khuyết tật thể chất. Khi cha mẹ có thể thấy tất cả những sự tích cực; khích lệ, động viên con, đồng thời giúp đỡ, trợ giúp con trong tình huống thách thức, đứa trẻ có thể tiến lên phía trước, trưởng thành và phát triển.
Sự khích lệ và giúp đỡ từ cha mẹ sẽ thúc đẩy bản chất kiên cường và sự tự chấp nhận tồn tại trong một đứa trẻ. Điều này giúp cha mẹ và con vượt qua thời điểm gian nan bằng cách trân trọng những điều tích cực.
Dưới đây là một số gợi ý về cách bố mẹ có thể tiếp tục tìm hiểu con mình, cách để tôn vinh cuộc sống của chúng, động viên để thúc đẩy chúng lớn lên, phát triển thành những người lớn hạnh phúc và thành công.
1. Khám phá
Dành thời gian mỗi ngày để quan sát con mình từ phạm vi gần lẫn xa. Phát hiện sự thay đổi. Phát hiện những kỹ năng mới. Hãy tiếp xúc với con như một con người bằng cách tương tác với chúng.
2. Lắng nghe và đặt câu hỏi
Sự khám phá bao gồm cả sự thực tâm lắng nghe con mình. Có nghĩa là hỏi con về cảm xúc, suy nghĩ của con đối với những sự kiện trong cuộc sống. Càng lắng nghe với sự cởi mở và chấp nhận, bạn càng khám phá được nhiều, đồng thời khẳng định được con bạn là một cá thể độc đáo.
Câu hỏi nên được đưa ra với mục đích là hiểu con hơn. Hãy tìm hiểu điều gì dẫn con đến những cảm xúc và suy nghĩ đó, và chúng đã giữ những thứ đó bao lâu rồi. Đây là lúc bạn thể hiện sự yêu mến, thấu hiểu, trợ giúp con, tự nguyện hướng dẫn con nhưng chỉ khi con yêu cầu hoặc khi có một mối bận tâm nghiêm trọng xuất hiện.
3. Quan sát và bình luận
Đây là một phần thú vị trong việc nuôi dạy con – quan sát một đứa trẻ làm một đứa trẻ. Cho dù chúng chơi một trò chơi, vẽ vời, chơi nhạc, biểu diễn, học một kỹ năng mới, khoe cơ thể khỏe mạnh hay cố gắng làm hề, tất cả những gì bạn phải làm đó là quan sát, tận hưởng và tôn vinh những điều đó với một nụ cười, một tràng pháo tay hay một cái vỗ vai. Hãy khen ngợi và khích lệ con. Tránh để mình trở thành một nhà phê bình – đó là công việc của giáo viên và huấn luyện viên, con bạn chắc chắn cũng nhận những lời chỉ trích từ chính bạn bè đồng trang lứa của chúng rồi.
4. Tham gia vào các trò chơi do trẻ dẫn dắt
Vui chơi là điều tốt với con người ở mọi lứa tuổi. Nó giúp giảm căng thẳng, gia tăng sức khỏe, và đơn giản là vui. Khi chơi với trẻ nhỏ, hay trẻ lớn và trẻ thiếu niên, hãy để con dẫn dắt. Bạn chỉ cùng tham gia và vui chơi. Hãy để những em bé toddler (1-3 tuổi) và trẻ mẫu giáo tự tạo ra quy tắc cho trò chơi nếu chúng có thể. Hãy kết nối với đứa trẻ bên trong bạn và cùng tận hưởng với các con.
5. Cho con tiếp cận với nhiều hoạt động khác nhau
Con cái nên được tiếp cận với mọi loại cơ hội để thử những điều mới như thể thao, âm nhạc, nghệ thuật, diễn kịch, khoa học, đọc sách, tham quan công viên, vào rừng, đi biển, đến bảo tàng và bất cứ thứ gì bạn có thể nghĩ đến. Hãy khuyến khích con thử. Khen ngợi con vì đã thử những điều mới. Nếu chúng tỏ ra hứng thú, hãy khích lệ và giúp đỡ con theo đuổi sở thích. Nếu một lúc nào đó chúng muốn bỏ cuộc, hãy tìm hiểu lý do và động viên con tiếp tục khi chúng thấy nhàm chán hay mất hứng thú.
Vào một lúc nào đó, là cha mẹ, chúng ta nên để con từ bỏ thậm chí khi chúng nghĩ rằng mình có thể thành công sau tất cả sự nỗ lực. Để con từ bỏ mà không vật lộn quá nhiều và cho con biết rằng cánh cửa luôn rộng mở là điều tốt nhất chúng ta nên làm.
6. Thể hiện sự kiên nhẫn và thấu hiểu
Cho dù tình huống nào xảy ra, sự kiên nhẫn và thấu hiểu luôn luôn rất xứng đáng duy trì. Mặc dù đối phó với bọn trẻ có thể hơi khó chịu, nhưng việc kiên nhẫn và thể hiện rằng bạn hiểu cảm nhận của con sẽ giúp ích rất nhiều. Hãy cố gắng làm gương và huấn luyện sự kiên nhẫn bên cạnh việc động viên, khẳng định khả năng của con. Hãy nói chuyện với con về quá trình từng bước, từng bước, đồng thời làm cho con vui.
Còn bạn, bạn có cách nào để khuyến khích những khả năng tiềm ẩn nơi con? Hãy chia sẻ với mình nhé!
Hãy tôn trọng công việc của các tác giả, cây viết, nhiếp ảnh gia và hoạ sĩ. Chúng tôi hoan nghênh bạn nhấn nút chia sẻ hoặc sao chép nhưng hãy đảm bảo trích dẫn nguồn đầy đủ, phù hợp và đặc biệt là không cắt xén tên tác giả. Cảm ơn bạn!