#97. Giúp trẻ bỏ thói quen chen ngang từ 5 điều đơn giản
Có thói quen không tốt chưa hẳn là điều xấu. Giúp trẻ hiểu vấn đề và rèn luyện để trở nên tốt hơn sẽ là bài học theo con cả đời.
Khi chưa được hướng dẫn, trẻ con sẽ không biết rằng chen ngang vào cuộc trò chuyện của người khác là thiếu đi sự tôn trọng và có thể sẽ khiến cuộc hội thoại trở nên thiếu nghiêm túc. Trong nhận thức non nớt của trẻ, đây chỉ là một việc làm hết sức bình thường. Vì thế, cha mẹ nên sớm chấn chỉnh hành vi xấu này ngay từ khi con còn nhỏ. Làm thế nào để đạt được điều này một cách hiệu quả nhất? Hãy cùng tham khảo bài viết dưới đây để mang về những gợi ý hay cho mình nhé.
Còn nhớ vài năm trước, khi đang nói chuyện điện thoại với bạn, con trai tôi liên tục làm ồn: “Bút sáp màu xanh, màu xanh mẹ ơi!” Con tôi khi đó chỉ mới 22 tháng tuổi và đang rất hào hứng với những chiếc bút sáp màu xanh.
Vì sao trẻ lại có thói quen chen ngang người khác?
Lý do rất đơn giản: Trẻ còn quá nhỏ, bốc đồng và quanh chúng không có bất kỳ tác động nào có thể ngăn cản hành vi chen ngang đó. Một lý do khác của hành động hay chen ngang này là vì trẻ không có đủ kỹ năng và kiên nhẫn để chờ đợi.
Trẻ mới biết đi thường gián đoạn mọi người vì chúng vẫn đang học cách điều chỉnh các xung động của mình. Khi một đứa trẻ ở độ tuổi chập chững muốn chia sẻ điều gì đó, chúng sẽ chưa nghĩ được rằng mẹ phải cúp điện thoại hoặc dừng việc đang làm để nghe mình nói.
Trong khi đó, trẻ mẫu giáo có hành vi xen ngang là bởi chúng muốn thể hiện, muốn được tham gia vào cuộc trò chuyện của người lớn và là một phần trong cuộc trò chuyện ấy. Ví dụ: Bạn đang nói tới việc thay đổi chính sách tái chế rác thải với một người bạn và bé vô tình nghe được cuộc nói chuyện, khi đó có thể bé sẽ nói: “Chai lọ á, con có nhiều chai lọ lắm” như một cách để tham gia vào cuộc trò chuyện của bạn.
Còn đối với các bé 6 tuổi, việc xen ngang vào cuộc nói chuyện đang diễn ra có thể là một cách để bé bắt đầu tranh luận hoặc đưa ra quan điểm của mình.
Vậy làm thế nào để giúp con rèn luyện lại thói quen này?
5 bước sau đây sẽ bạn điều chỉnh hành vi chen ngang của con:
Bước 1: Thiết lập mô hình giao tiếp đề cao sự tôn trọng và lắng nghe
Một trong những cách đơn giản nhất để bạn có thể tạo nên những cuộc nói chuyện có tính tôn trọng là mô hình hóa những gì chúng ta muốn thấy và sử dụng ngôn ngữ mà chúng ta muốn nghe.
Ví dụ:
Thay vì khăng khăng xen ngang và nói với con rằng giờ chơi của con đã kết thúc, bạn hãy từ tốn giải thích điều đó với con. Ngoài ra, bạn cũng có thể khuyến khích trẻ chia sẻ những suy nghĩ, câu chuyện và ý tưởng của mình một cách trôi chảy và không bị gián đoạn để phải chỉnh sửa ở bất kỳ một chi tiết nào.
Trong trường hợp trẻ lơ đãng và tỏ ra không lắng nghe, có thể con đang cần một sự kết nối chặt chẽ hơn từ bạn.
Bước 2: Thử sử dụng mật mã hoặc ký hiệu đặc biệt bằng tay
Trở lại ví dụ ban đầu của con tôi về việc bé cứ liên tục xen ngang vào cuộc điện thoại của mẹ, lúc đó tôi đã nắm tay thằng bé nhằm đưa ra tín hiệu cho con biết mình có thấy con, chỉ là ngay lúc đó mình chưa sẵn sàng nghe con nói mà thôi. Sau một thời gian làm việc này, tôi nhận thấy độ kiên nhẫn của con được cải thiện khá rõ rệt.