#94. Bố mẹ ơi, bạn đang ảnh hưởng đến việc ra quyết định của con như thế nào?
6 điều bố mẹ nên làm để giúp trẻ tự tin đưa ra quyết định
Mời bạn nghe câu chuyện của gia đình Emily:
“Mỗi kỳ nghỉ lễ, chúng tôi đều cho phép con chọn những món quà lưu niệm mà chúng thích. Cả nhà thường sẽ dạo qua các shop bán đồ, sau đó chọn mua món quà hoàn hảo nhất gợi nhớ về những kỷ niệm tốt đẹp trong chuyến đi.
Trong chuyến du lịch gần đây nhất, cô con gái 6 tuổi của chúng tôi đã chọn một chú mèo nhồi bông nhỏ., Nhưng vì chúng tôi chỉ mới ghé qua cửa hàng đầu tiên, nên tôi và cô con gái 10 tuổi - chị con bé đã khuyên con bé nên xem dạo quanh những cửa hàng khác nữa. Vậy là con bé đồng ý và tiếp tục đi quanh tham khảo những món quà lưu niệm khác.
Trong vòng 1 giờ sau đó, con bé lại tiếp tục nhắc chúng tôi về chuyện chú mèo. Dù mọi người đều đồng ý để con bé tự quyết, nhưng rồi con bé đã lại từ chối làm theo điều mình muốn. Tuy đó chỉ là một sự việc nhỏ, nhưng lại dậy lên trong tôi khá nhiều điều cần suy ngẫm lại.
Nhớ lại những gì bản thân đã trải qua, tôi phát hiện phần lớn các quyết định trong cuộc đời mình đều bị phụ thuộc vào một yếu tố nào đó. Sau cuộc hôn nhân đổ vỡ năm 27 tuổi, và sau một vài khóa trị liệu tâm lý tốt, tôi nhận ra việc thấu hiểu và lắng nghe tiếng nói đến từ con tim thật sự rất quan trọng. Bởi nếu tôi biết điều này sớm hơn, có lẽ tôi đã không phải chịu đựng quá nhiều - suốt gần một thập kỷ trong mối quan hệ mà tôi thừa biết nó đang gặp trục trặc.
Con mèo bông 9$ gợi cho tôi tất cả những nhu cầu, ý kiến và mục tiêu cuộc sống mà tôi đã từng bỏ qua hoặc không dám làm vì một lý do nào đó. Và ngay giây phút ấy, tôi biết rằng: Mình cần phải giúp đứa con gái nhỏ 6 tuổi tự tin tự đưa ra quyết định trước khi con bé 27 tuổi.
Sau sự việc về con mèo bông 9$ kia, tôi đã tham khảo ý kiến của Katie Hurley - chuyên gia tâm lý trẻ nhỏ và trẻ vị thành niên ở El Segundo, Calif., cũng là tác giả cuốn “No More Mean Girls” về việc: Sẽ là tốt hay xấu khi con gái tôi bị phụ thuộc vào ý kiến của người khác khi đưa ra quyết định? Đó có phải là triệu chứng của bệnh lo âu? Hay tôi chỉ đang lo lắng thái quá? Hoặc con bé chỉ đang cho thấy mình tôn trọng và đặt ý kiến của người khác lên hàng ưu tiên? Hoặc tệ hơn, liệu tôi có đang làm gì sai hay không?”
“Đối với rất nhiều bậc cha mẹ, nỗi sợ con cái gặp phải chứng lo âu luôn thôi thúc họ tìm đến sự trợ giúp của những nơi mà họ cho rằng có thể tin tưởng được.” - Hurley nói.
Hurley giải thích, thói quen “giao việc” này giống như một hành vi của chức năng hơn là tính cách. Đối với trẻ nhỏ, học cách ra quyết định nhanh chóng chính là tiến trình của sự phát triển. Và dù có rất nhiều bậc cha mẹ sẽ chẳng bao giờ tìm hiểu điều này, nhưng nếu có thể, tốt nhất hãy định hướng trẻ tự ra quyết định từ khi còn nhỏ.
Dưới đây là 6 cách cha mẹ có thể thực hiện để giúp trẻ tự tin hơn trong việc ra quyết định.
1. Tỏ ra cảm thông nhưng đừng hướng trẻ giải quyết vấn đề theo ý mình
Hãy cho con biết bạn cũng thấy được vấn đề con đang phải đấu tranh. Nhưng hãy nhớ, chỉ nghe thôi, đừng ngắt lời con.
Chìa khóa của vấn đề chính là việc cha mẹ cần biết “im lặng” đúng lúc. “Hầu hết các bậc cha mẹ đều có xu hướng chỉ đạo và dẫn dắt con đưa ra những quyết định họ cho rằng nó phù hợp độ tuổi của con.” - theo Emily Green - chuyên gia tâm lý gia đình và trẻ nhỏ tại Atlanta.
“Cha mẹ thường bảo con nên làm thế này, thế kia, lâu dần như vậy, trẻ sẽ chẳng bao giờ phải tự ra quyết định hoặc biết cách giải quyết vấn đề.” “Nhưng mặt khác, nếu ta biết học cách im lặng đúng lúc, điều đó cũng đồng nghĩa với việc con sẽ dần trưởng thành hơn.”
2. Dạy con cách lắng nghe điều trái tim muốn nói
Green cũng gợi ý, cha mẹ hãy năng sử dụng những từ ngữ như “Có vẻ” hoặc “Nghe có vẻ” nhằm giúp con xác nhận chính xác cảm giác của bản thân. Ví dụ như: “Có vẻ con không chắc chắn mình có thích chú mèo bông đó hay không thì phải.” “Dường như con con đang bối rối với quyết định của mình đúng không nào?”. Thúc đẩy trẻ nâng cao nhận thức với cảm xúc của mình sẽ giúp trẻ bình tĩnh ra quyết định hơn.