#85. Kiểm soát hành vi hay tâm lý con cái?
Không gì cả! Thay vì áp đặt quy định, hãy thiết lập những giới hạn.
Đây là những phát hiện khá thú vị từ cuộc khảo sát nhỏ của mình với gần 50 người trẻ (20 - 35 tuổi):
100% trả lời họ từng bị bố mẹ ép phải hoàn thành bài tập, ép phải làm việc nhà thay vì tự nguyện
97% người tham gia khảo sát (nữ) cho biết bố mẹ không bao giờ cho họ đi chơi qua đêm hay thậm chí là về muộn sau 10 giờ tối khi còn học trung học
90% cho biết bố mẹ tham gia quyết định rất nhiều việc, từ việc học gì, đi chơi ở đâu, thi trường nào
87% cho biết nếu họ vi phạm những nguyên tắc bố mẹ đặt ra, họ sẽ bị mắng nhiếc hoặc bị đánh đòn (tát, dùng roi hoặc các hành động bạo lực khác,…)
Những con số này đã cho thấy sự ảnh hưởng và can thiệp của cha mẹ tại Việt Nam với con cái nhiều đến thế nào. Sai lầm của nhiều cha mẹ là đặt ra quá nhiều giới hạn và luật lệ để áp đặt cho con.
Khi còn nhỏ, việc con không chào người lớn có thể được quy chụp ngay là “hư đốn” (dù việc yêu cầu một đứa trẻ mới lên 2, 3 tuổi chào hỏi người lạ là điều không tưởng). Hay khi con đánh nhau với bạn ở trường, bị điểm kém cũng được coi là “mất dạy” và khiến bố mẹ thất vọng. Nhiều người đánh con chỉ vì con không làm bài tập hay đạt thứ hạng thấp ở lớp.
Một nghiên cứu mới từ University College London đã cho thấy “Chúng tôi phát hiện ra những người có cha mẹ luôn thể hiện sự ấm áp, yêu thương và trách nhiệm có mức độ thoả mãn cuộc sống cao hơn và một tinh thần tốt hơn trong suốt tuổi trưởng thành. Ngược lại, sự kiểm soát tâm lý có liên quan đáng kể tới sự hài lòng trong cuộc sống cũng như tâm lý và tinh thần. Ví dụ, việc kiểm soát tâm lý bao gồm không cho trẻ đưa ra quyền quyết định của riêng, xâm phạm sự riêng tư của con, khuyến khích việc con phụ thuộc”.
Kiểm soát tâm lý khác với kiểm soát hành vi.
Kiểm soát hành vi được hiểu là đưa ra những lệnh giới nghiêm, các quy định, ép làm việc vặt hoặc ép buộc phải hoàn thành bài tập về nhà… Nó cũng liên quan tới việc không để cho trẻ đưa ra và thực hiện các quyết định của chính mình, không cho phép con có sự riêng tư hoặc để con có cảm giác phụ thuộc vào cha mẹ.