#156. Đọc sách cho trẻ như thế nào?

Điều nên và không nên làm khi đọc sách thành tiếng cho trẻ

Có thể bạn nghĩ: “Đọc sách thôi mà, đơn giản chứ có gì đâu mà phải hết học rồi luyện”. Nhưng nếu bạn học và luyện để đọc sách, mục tiêu và hiệu quả của đọc sách sẽ tăng lên trông thấy đấy.

Tôi có một người bạn có khả năng và cả kỹ năng đọc sách cùng trẻ rất tuyệt vời. Mỗi lần chị mở sách ra, kể cả đứa trẻ đang chán chường nhất cũng phải cuốn vào. Không chỉ đơn thuần là đọc sách, chị mở ra cho bọn trẻ một thế giới của cỏ cây, những loài động vật, và đưa chúng bước vào thế giới ấy, cùng tương tác, vui đùa.

Vậy nên, đọc sách, đặc biệt là đọc sách cho trẻ cũng là một nghệ thuật. Dưới đây là danh sách những điều nên làm và không nên làm. Hy vọng những điều này sẽ giúp bạn có khoảng thời gian đọc sách tuyệt vời hơn cùng con.

Điều nên làm

• Bắt đầu đọc cho trẻ nghe càng sớm càng tốt. Bắt đầu càng sớm thì càng dễ dàng.

• Nên chọn sách cho trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi là các bài đồng dao, bài hát có tính lặp lại để kích thích ngôn ngữ và khả năng nghe.

• Đọc thường xuyên nếu bạn và trẻ có thời gian.

• Bắt đầu với những cuốn sách tranh chỉ có một vài từ trên trang, sau đó dần chuyển sang những cuốn sách có nhiều chữ hơn và ít hình hơn.

• Trước khi bạn bắt đầu đọc, hãy luôn nói tên cuốn sách, giới thiệu tác giả và họa sĩ minh họa, bất kể bạn đã đọc cuốn sách bao nhiêu lần.

• Trong lần đầu tiên đọc cuốn sách, hãy thảo luận về những hình ảnh minh họa trên bìa sách để xem trẻ nghĩ gì về chúng.

• Thỉnh thoảng, hãy đọc trên mức trí tuệ của trẻ và thử thách trí óc của chúng.

• Cho trẻ bạn một vài phút để lắng xuống, điều chỉnh tâm trí và cơ thể của trẻ theo câu chuyện.

• Tâm trạng là một yếu tố quan trọng trong việc lắng nghe. Việc quy định quá nghiêm khắc, "Bây giờ hãy dừng việc đó lại và ổn định! Ngồi thẳng lưng! Chú ý!" không tạo ra bầu không khí dễ tiếp thu.

• Khi đọc một cuốn sách tranh, hãy chắc chắn rằng trẻ có thể dễ dàng nhìn thấy các bức tranh.

• Hãy nhớ rằng, việc đọc to một cách tự nhiên không phải ai cũng làm được. Để làm điều đó thành công và dễ dàng, bạn phải luyện tập.

• Sai lầm phổ biến nhất khi đọc thành tiếng là đọc quá nhanh. Đọc đủ chậm để trẻ hình dung ra những gì trẻ vừa nghe bạn đọc.

• Chậm lại đủ để trẻ xem tranh mà không cảm thấy vội vã. Điều này cũng giúp bạn điều chỉnh biểu cảm của giọng nói tự nhiên hơn.

• Xem qua cuốn sách trước khi đọc to cho con bạn nghe. Điều này sẽ cho phép bạn biết trước nếu có bất kỳ phần nào của cuốn sách mà bạn muốn rút ngắn, loại bỏ hoặc chi tiết hóa.

• Thêm những thứ có thể minh hoạ cùng cuốn sách bất cứ khi nào có thể. Ví dụ như chuẩn bị sẵn một bát quả việt quất để ăn trong hoặc sau khi đọc Robert McCloskey’s Blueberries for Sal, hoặc một cây kèn harmonica và chanh trước khi đọc McCloskey’s Lentil.

• Lập biểu đồ trải nghiệm đọc của bạn bằng cách tạo một biểu đồ trên tường. Thêm sâu bướm, con sâu, đoàn tàu và các hình ảnh khác đại diện cho mỗi cuốn sách để trẻ hình dùng được có bao nhiêu cuốn sách đã được đọc cùng nhau.

• Những người đọc bất đắc dĩ thường khó ngồi yên, vì vậy hãy thử đưa cho họ bút chì và giấy trong quá trình đọc to cho đỡ bận rộn.

• Sắp xếp thời gian ở lớp học hoặc ở nhà để trẻ tự đọc ngay cả khi chỉ lật trang và xem tranh.

• Khi một đứa trẻ muốn đọc cho bạn nghe, tốt hơn nên chọn một cuốn sách dễ thay vì quá khó.

• Khuyến khích trẻ lớn đọc cho trẻ nhỏ hơn.

Điều không nên làm

• Đừng đọc những câu chuyện mà bạn không thích. Sự không thích của bạn sẽ hiển thị trong bài đọc của bạn và điều đó làm mất đi mục đích của bạn.

• Đừng tiếp tục đọc một cuốn sách khi rõ ràng đó là một lựa chọn tồi. Thừa nhận sai lầm và chọn cái khác. Bạn có thể tránh tất cả điều này cùng nhau bằng cách tự đọc sách trước khi đọc cho con bạn nghe.

• Đừng cảm thấy như bạn phải ràng buộc mọi cuốn sách bạn đọc với bài tập trên lớp.

• Đừng làm người nghe choáng ngợp. Đảm bảo rằng cuốn sách bạn đọc phù hợp với trình độ trí tuệ, xã hội và tình cảm của những đứa trẻ được nghe.

• Đừng quá thoải mái khi đọc. Tư thế nằm nghiêng hoặc ngả lưng có thể khiến bạn buồn ngủ.

• Đừng áp đặt cách hiểu của bạn về một bài đọc cho con bạn. Một câu chuyện có thể chỉ đơn giản là thú vị, không cần lý do gì, và vẫn cho bạn nhiều điều để nói.

• Đừng nhầm lẫn số lượng với chất lượng khi đọc sách.

• Không sử dụng cuốn sách như một lời đe dọa (để bắt trẻ làm hoặc không làm điều gì đó). Ngay khi con bạn hoặc cả lớp thấy rằng bạn đã biến sách thành vũ khí, chúng sẽ thay đổi thái độ về sách từ tích cực sang tiêu cực.

Chúc bạn đọc sách đúng cách và có những khoảng thời gian tuyệt vời cùng con trẻ!