#145. 20 câu nói đắt giá khi con không chịu nghe lời

Hãy nói chuyện với con theo cách mà bạn muốn người khác nói với mình

Nếu cha mẹ là tấm gương phản chiếu của con cái, thì ngược lại, con cái cũng chính là tấm gương phản chiếu khả năng làm cha mẹ của bạn. Đã đến lúc bạn nên lùi lại một bước để nhận ra mình cần thay đổi những gì trong quá trình giao tiếp hàng ngày với con.

Hãy nói chuyện với con theo cách mà bạn muốn người khác nói với mình, vậy thì mọi chuyện sẽ suôn sẻ hơn nhiều. 20 câu khích lệ tích cực dành cho con dưới đây sẽ giúp bạn cải thiện đáng kể quá trình giao tiếp, tương tác hàng ngày với con.

1. “Con có nhớ mình cần làm gì không nhỉ?” 

Thay vì: “Cẩn thận đấy.”

Ví dụ: “Con có nhớ mình phải làm gì khi chơi trong công viên không nhỉ?” hoặc “Con nhớ di chuyển thật chậm khi leo lên đỉnh của bức tường đó nhé.”

Lý giải: Hầu hết trẻ con đều sẽ làm ngơ với những câu nói được lặp đi lặp lại quá nhiều lần. Để tránh gặp phải tình trạng này, hãy kết nối tư duy phản biện, phân tích của con và khiến con nhắc lại những cảnh báo quan trọng. Hoặc đưa ra chỉ dẫn cụ thể về việc bạn muốn con làm.

2. “Con nói nhẹ nhàng thôi được chứ?”

Thay vì: “Đừng có hét lên nữa!” hoặc “Im lặng đi!”

Ví dụ: “Con yêu, con có thể nói nhẹ nhàng hoặc ra đây nói thầm với bố mẹ được không?” (nhớ nói với con bằng giọng nhỏ nhẹ thì thầm) hoặc “Mẹ thích giọng hát của con lắm, nhưng mẹ nghĩ con nên ra sân hoặc vào phòng giải trí để có thể thoải mái phô bày giọng hát của mình.”

Lý giải: Một số đứa trẻ bình thường đã có giọng nói to hơn nhiều đứa trẻ khác. Nếu bạn nhận thấy con khó có thể nói nhỏ, hãy chỉ cho trẻ nơi chúng có thể “cất cao tiếng nói” mà không sợ ảnh hưởng đến người khác.         

3. “Con muốn tự mình làm hay muốn mẹ giúp một tay nào?”

Thay vì: “Mẹ nói với con lần này là lần thứ 3 rồi, làm ngay đi!”

Ví dụ: “Đã đến lúc mình phải đi rồi. Con muốn tự đi giày hay để mẹ giúp nào?” hoặc “Con muốn tự vào xe hay cần mẹ bế lên?”

Lý giải: Hầu hết mọi đứa trẻ đều có phản hồi rất tích cực khi được trao quyền. Hãy cho con cơ hội được lựa chọn để con có thể động não, tư duy đưa ra phản hồi khác thay vì cảm thấy bị ức chế.

4. “Con học được gì từ lỗi sai vừa rồi nào?”

Thay vì: “Con đúng là đáng xấu hổ” hoặc “Con nên biết mình phải làm gì để cải thiện vấn đề”

Ví dụ: “Con học gì từ lỗi sai vừa rồi nào?” hoặc “Nói mẹ nghe bài học đắt giá con vừa học được từ lỗi sai vừa rồi, và cho mẹ biết liệu con sẽ làm gì để không gặp rắc rối ở trường nữa đây?”

Lý giải: Tạo động lực để thay đổi hành vi trong tương lai sẽ cho kết quả tốt hơn là việc cố gắng khiến con xấu hổ hoặc thấy tội lỗi về lỗi lầm của mình trong quá khứ.

5. “Con làm ơn có thể…..”

Thay vì: “Đừng!” hoặc “Dừng ngay lại!”

Ví dụ: “Con làm ơn có thể vuốt ve nhẹ nhàng chú cún được không?” hoặc “Con có thể tự để giày vào tủ được không?”

Lý giải: Có ai ở đây muốn trải qua một ngày nói toàn những lời chúng ta không muốn nói với những người xung quanh hay không? Không phải, đúng không? Chúng ta cũng sẽ không bao giờ có được sự phản hồi tích cực nếu nói những lời lẽ khó nghe với người khác. Kiểu giao tiếp cực đoan như vậy không chỉ bị bài xích mà còn gây ảnh hưởng tới mối quan hệ của chúng ta với mọi người. Thay vì dùng những lời lẽ khó nghe, hãy nhẹ nhàng giải thích với người xung quanh những gì bạn muốn. Và cũng hãy làm thế với con mình.

6. “Hôm nay không có thời gian nên chúng ta sẽ phải rất khẩn trương con nhé.”

Thay vì: “Nhanh lên!” hoặc “Sắp muộn rồi đấy!”

Ví dụ: “Hôm nay thực sự là một ngày bận rộn và chúng ta không có thời gian đâu con, hãy cùng xem mình nhanh nhẹn tới mức nào nhé!”

Lý giải: Thỉnh thoảng bạn cũng nên cho phép con chậm chạp như con muốn, vậy nên hãy dùng những từ ngữ mang tính chậm rãi và bình tĩnh thay vì suốt ngày thúc giục con.

7. “Con muốn đi luôn bây giờ hay đợi thêm 10 phút nữa?”

Thay vì: “Đến lúc phải đi rồi đấy!”

Ví dụ: “Các con muốn đi luôn bây giờ hay chơi thêm 10 phút nữa rồi mình đi nhỉ?” 

Lý giải: Trẻ con luôn muốn được làm chủ định mệnh của mình, và nếu bạn có thể cho con cảm nhận được điều đó thì quá tuyệt vời. Hãy trao cho con cơ hội, bạn sẽ nhận được phản hồi tích cực và tốt hơn bạn nghĩ rất nhiều.

8. “Con viết vào đây món đồ chơi mình muốn vào sinh nhật này nhé.”

Thay vì: “Bố mẹ không có tiền đâu” hoặc “Không có đồ chơi gì hết, mẹ nói rồi, KHÔNG CÓ ĐỒ CHƠI ĐÂU!”

Ví dụ: “Bố mẹ thực sự chưa sẵn sàng muốn mua món đồ chơi đó cho con bây giờ, nhưng con có muốn bố mẹ viết tên món đồ đó vào danh sách quà sinh nhật con ước mình sẽ nhận được hay không?”

Lý giải: Thay vì đổ lỗi cho tài chính và tạo cảm giác khan hiếm với thứ con muốn, hãy thiết lập giới hạn bằng cách gợi ý tặng cho con món đồ đó vào những dịp đặc biệt, ví dụ như sinh nhật, giáng sinh…

9. “Dừng lại một chút, hít thở đều và nói cho mẹ nghe con muốn gì nào.”

Thay vì: “Đừng có rên rỉ nữa!”

Ví dụ: “Bây giờ mình cùng bình tĩnh lại, hít thở đều và con nói mẹ nghe con muốn gì nhé.”

Lý giải: Nếu muốn con làm như trên, bạn phải làm mẫu trước. Hãy lặp đi lặp lại hành động đó cho đến khi con có thể bình tĩnh và thay đổi cách nói chuyện.

10. “Con hãy tôn trọng bản thân và mọi người, được không?”

Thay vì: “Cư xử tử tế vào.”

Ví dụ: “Tình huống hôm nay chính là bài học giúp con biết tôn trọng bản thân và người xung quanh đấy.”

Lý giải: Trong trường hợp này, hãy giải thích mọi thứ thật cụ thể và rõ ràng vì trẻ con thường không hiểu được hết những câu nói chung chung bố mẹ vẫn nói hàng ngày. Hãy nói rõ với con bạn muốn con làm gì, đồng thời yêu cầu con nhắc lại điều cần nhớ.

11. “Con hãy áp dụng kỹ năng làm việc nhóm của mình nhé.”

Thay vì: “Đừng có sai khiến mọi người thế!” và “Sẽ không có ai thích chơi cùng con nếu con hành xử như vậy đâu.”

Ví dụ: “Con là một thủ lĩnh tuyệt vời. Nhưng hãy nhớ phải thường xuyên áp dụng kỹ năng làm việc nhóm nhé. Hãy đặt câu hỏi cho các bạn thay vì ra lệnh bạn phải làm cái này cái kia, con cũng nên luân phiên để các bạn thử vai trò làm thủ lĩnh một lần.”