#108. Dỗ con ngủ ngoan bằng những bí quyết đơn giản
Bí quyết nào cũng bắt đầu từ quan sát, lắng nghe, thấu hiểu và đồng cảm với con
Đối với trẻ con, được bố mẹ ôm ấp vỗ về chính là điều mà các bé mong chờ nhất. Dù mức độ quấy khóc về đêm của trẻ sẽ giảm dần theo thời gian, nhưng cha mẹ cũng không thể tránh khỏi việc phải thức dậy đột ngột nửa đêm dỗ dành bé.
Hầu hết các cha mẹ, đặc biệt là cha mẹ trẻ chưa có kinh nghiệm nuôi con đều cảm thấy choáng ngợp và bất lực khi phải làm quen với việc tỉnh giấc nửa đêm dỗ con nín khóc. Thậm chí, họ phải dành thời gian 24/7 bồng bế để con ngủ ngoan.
Một khảo sát gần đây của Weinraub cùng các cộng sự đã cho thấy việc trẻ nhỏ thức giấc và quấy khóc về đêm là điều rất bình thường. Cụ thể, có đến 66% trẻ sơ sinh được 6 tháng tuổi thường xuyên thức giấc lúc nửa đêm ít nhất 1-2 lần/tuần, tần suất này còn nhiều hơn với những bé nhỏ. Thậm chí, có nhiều bé dù đã được 12 tháng tuổi nhưng vẫn còn tỉnh giấc khóc lóc trong đêm, ngay cả khi được sắp xếp chỗ ngủ thoải mái và được bố mẹ âu yếm vỗ về trước khi đi ngủ.
Tuy đây là vấn đề bình thường mà mọi cha mẹ đều phải đối mặt, nhưng chúng ta cũng cần có những biện pháp hiệu quả để đối phó với nó. Việc này không chỉ giúp trẻ có được giấc ngủ trọn vẹn suốt đêm, mà còn giúp cha mẹ thoải mái nghỉ ngơi, hồi phục thể trạng.
Cần lưu ý gì khi áp dụng các phương pháp vỗ về và xoa dịu trẻ sơ sinh?
Sự hiện diện của cha mẹ rất quan trọng, giúp làm dịu sự buồn bã và khó chịu của bé khi tỉnh giấc. Em bé (đặc biệt là khi chỉ mới vài tháng tuổi) chưa có khả năng điều chỉnh trạng thái cảm xúc. Đó cũng là một trong những lý do tại sao trẻ lại thường xuyên khóc trong vòng 2-3 tháng đầu rồi giảm dần sau đó.
Trẻ sơ sinh thường quấy hoặc khóc vì nhiều lý do, có thể do trẻ đói, bị đau, khó chịu trong người hay đôi khi chỉ đơn giản là bé mong muốn tiếp xúc thân thể với bố mẹ. Thực tế đã chứng minh trẻ sơ sinh trong khoảng 6 tuần tuổi được bế từ 3 - 4 giờ/ngày sẽ giảm thiểu thời gian quấy khóc tới 43%.
Quấy khóc và cáu gắt là phương tiện quan trọng giúp trẻ sơ sinh truyền đạt nhu cầu và mong muốn của mình. Tuy lý do cụ thể, hành động này không phải lúc nào cũng được xác định chính xác, nhưng chắc chắn đó là dấu hiệu cho thấy trẻ đang gặp phải điều gì đó không ổn. Khi buồn bã, trẻ sơ sinh thường phụ thuộc vào những đặc điểm của người chăm sóc trực tiếp, ví dụ như giọng nói êm dịu, mùi hương, ánh mắt, hoặc được cho bú mẹ để giữ bình tĩnh cũng là liệu pháp vỗ về và xoa dịu hiệu quả, giúp bé ngủ trở lại nhanh hơn (theo Mao, Burnham, Goodlin-Jones, Gaylor, & Anders, 2004).
Vỗ về trẻ sơ sinh cũng là một cách giúp trẻ tự kiềm chế cảm xúc của chính mình. Thấu hiểu và ở bên khi trẻ quấy khóc sẽ giúp trẻ phát triển toàn diện cả về khía cạnh sinh lý lẫn cảm xúc, từ đó trẻ dần có thể tự điều chỉnh xúc cảm của mình (theo Davidov & Grusec, 2006; Stifter & Spinrad, 2002).
Hầu hết cha mẹ đều tỏ ra ngần ngại khi bé khóc, đồng thời lo sợ sự xuất hiện của mình khiến bé khóc to hơn và không thể tự nín. Tuy nhiên, cách làm này chỉ khiến trẻ quấy khóc và càng phụ thuộc thường xuyên vào cha mẹ. Không những vậy, để trẻ khóc một mình sẽ khiến trẻ thêm căng thẳng và tỉnh lâu hơn, ảnh hưởng nhiều đến giấc ngủ. Trong khi sự xuất hiện và vỗ về của cha mẹ lại giúp bé duy trì thói quen ngủ tích cực và tăng dần tính tự lập, sự mạnh mẽ, khả năng tự trấn an bản thân khi có tình huống lạ xảy ra.